Clinical Dementia Rating (CDR)
In de Regeling eisen Geschiktheid 2000 van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat staat aan welke lichamelijke en geestelijke eisen een bestuurder moet voldoen.
hoofdstuk 8.6.1. van de Regeling eisen Geschiktheid 2000 gaat over autorijden met dementie.
Volgens de regeling is er een specialistisch rapport nodig, wanneer het vermoeden bestaat dat iemand aan het dementeren is.
Deze rapportage moet worden opgesteld door een neuroloog, psychiater, klinisch geriater of een specialist ouderengeneeskunde.
Internationale methode
Het rapport is nodig om de ernst van de dementie te bepalen.
De ernst van dementie wordt bepaalt met behulp van de Clinical Dementia Rating (CDR), een internationale methode die is ontwikkeld door Charles Hughes, Leonard Berg en John C. Morris.
Deze onderzoeksmethode richt zich op de cognitieve en functionele prestaties van iemand met dementie, door zich te focussen op zes gebieden:
- Geheugen
- Oriëntatie
- Beoordeling- en probleemoplossing
- Gezond verstand
- Huis en hobby’s
- Persoonlijke verzorging
Volgens worden de scores van ieder onderdeel gecombineerd, waardoor er een CDR-score tussen de 0 en 3 wordt gegeven.
Degene met dementie wordt vervolgens ingedeeld in één van de volgende groepen:
| Score | Symptomen |
| 0 | Geen |
| 0.5 | Zeer licht |
| 1 | Licht |
| 2 | Matig |
| 3 | Ernstig |
CDN 0.5 en 1
Volgens de Regeling eisen Geschiktheid 2000 kan iemand met een zeer lichte (CDR 0.5) en lichte (CDR 1) vorm van dementie geschikt worden verklaard voor rijbewijzen binnen groep 1.
De rijbewijzen A, B, BE en T vallen binnen groep 1.
Deze personen zouden geschikt kunnen worden verklaard om auto te rijden.
Hiervoor moet volgens de regeling eerst een rijvaardigheidsonderzoek plaatsvinden onder toezicht van een deskundige op het gebied van praktische geschiktheid.
Alleen privégebruik en groep 1
Volgens de regeling kan iemand met dementie alleen geschikt worden verklaard voor privégebruik van het rijbewijs.
Daarnaast kan iemand met de diagnose dementie geen rijbewijs behalen die binnen groep 2 vallen.
Dit zijn de rijbewijzen C, D en CE/DE.
CDR 2 en 3
Iemand met een CDR-score van 2 of 3 is volgens de regeling altijd ongeschikt om auto te rijden.
Onderzoek naar dementie en autorijden door CBR
Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) is verantwoordelijk voor de verkeersveiligheid en moet onderzoeken of alle verkeersdeelnemers in staat zijn om op een verantwoorde manier een auto te besturen.
Om te controleren of iemand geschikt is om een auto te besturen, wordt de Gezondheidsverklaring gebruikt.
Op deze verklaring staat een vraag over dementie (en MCI). Je moet deze vraag als iemand met dementie waarschijnlijk met ”Ja” beantwoorden.
Onderzoeksrapport en CDR-score
Je koopt deze Gezondheidsverklaring bij het CBR en vul deze in.
Je voegt hier vervolgens een specialistisch onderzoek van een neuroloog, psychiater, klinisch geriater of specialist ouderengeneeskunde aan toe.
Volgens de Regeling eisen Geschiktheid 2000 moet er in dit rapport staan hoe ernstig de dementie is. Dit moet zichtbaar zijn met de Clinical Dementia Rating (CDR).
Je hebt misschien geen onderzoeksrapport met een CDR-score. Je wordt dan mogelijk doorverwezen naar een specialist van het CBR.
Rijvaardigheidsonderzoek
Wanneer de CDR-score zeer lichte (CDR 0.5) of lichte (CDR 1) dementie aangeeft, dan is het eventueel mogelijk om geschikt te worden verklaard.
Je moet dan deelnemen aan een rijvaardigheidsonderzoek, samen met een deskundige van het CBR op het gebied van praktische geschiktheid.
Deze deskundige kijkt tijdens de rijtest of in welke mate de dementie de rijvaardigheid beïnvloedt.
Je moet tijdens het autorijden namelijk snel beslissingen kunnen nemen. Door dementie kan dit moeilijker zijn.
Deze rijvaardigheidsonderzoeken richten zich op ”zien”, ”denken” of ”doen”. Bij dementie ligt de nadruk vooral op ”denken”.
Daarbij wordt je beoordeeld op de volgende onderdelen:
- Aandacht behouden
- Gerichte aandacht
- Aandacht verdelen
- Automatisch uitvoeren van handelingen
- Besluitvorming
- Verkeerssituaties herkennen
- Verkeersregels toepassen
- Gevaarherkenning
- Gedrag van andere weggebruikers voorspellen
Rijbewijs met termijnbeperking
Wanneer iemand met een lichte vorm van dementie geschikt wordt verklaard, dan krijgt deze vaak een termijnbeperking van 1 jaar.
Iemand met een zeer lichte vorm van dementie zou bij uitzondering een termijnbeperking van 3 jaar kunnen krijgen.
Een termijnbeperking wil zeggen dat het rijbewijs maximaal voor die periode geldig is.
Vernieuwen van het rijbewijs
Wanneer je je rijbewijs na dit jaar opnieuw wilt verlengen, moet je het onderzoek opnieuw doorlopen.
Vraag het onderzoek een aantal maanden voor het verlopen van het rijbewijs aan. Het CBR kan er langer dan 4 maanden over doen om het onderzoek af te ronden!
Je vraagt het onderzoek aan door opnieuw een Gezondheidsverklaring in te vullen en een onderzoeksrapport toe te voegen.
Het nieuwe onderzoek is noodzakelijk omdat Alzheimer een progressieve ziekte is, waardoor de rijvaardigheid verder achteruit kan gaan.
Je hebt het rijbewijs, maar krijgt dementie
Het is niet verplicht om een gewijzigde gezondheidssituatie door te geven aan het CBR. Je bent als bestuurder zelf verantwoordelijk voor de eigen veiligheid én dat van anderen.
Wanneer je nu een rijbewijs hebt en je krijgt dementie, dan ben je dus niet verplicht om een Gezondheidsverklaring in te vullen.
Het is wel aan te raden om het te laten onderzoeken door het CBR. Je neemt daarmee het zekere voor het onzekere!
Rijontzegging door de politie
Wanneer iemand met dementie aan het rijden is en de politie ziet dat deze persoon de auto niet normaal kan besturen, dan kan deze een rijontzegging opleggen.
De politie neemt het rijbewijs in en informeert het CBR. Het CBR kan vervolgens een onderzoek instellen naar de rijgeschiktheid.
Gebruik van Alzheimer medicijnen
Je gebruikt mogelijk Alzheimer medicijnen die de ziekte kunnen vertragen of de symptoom kunnen verminderen.
Je gebruik misschien Galantamine, Rivastigmine. Deze medicijnen moeten het geheugen verbeteren, maar hebben ook bijwerkingen.
De aandoening kan dus een reden zijn om niet te mogen rijden (dementie), maar de medicijnen tegen deze aandoening kunnen dat ook zijn.
Artikel 8 Wegenverkeerswet
het volgens Artikel 8 van de Wegenverkeerswet verboden is om te rijden met medicijnen die de rijvaardigheid zo beïnvloeden, dat het niet meer mogelijk is om de auto ”behoorlijk te besturen”.
Op de verpakking van medicijnen die invloed hebben op de rijvaardigheid staat een gele of rode sticker.
Je kunt advies vragen aan een apotheker en de bijsluiten van het medicijnen doornemen.
Lees nu alles over autorijden met medicijnen of controleer een medicijn op rijveiligmetmedicijnen.
Autoverzekering en dementie (Alzheimer)
Veel verzekeraars nemen het advies van het CBR over. Als het CBR aangeeft dat het verantwoord is om te rijden, dan biedt de autoverzekering vaak gewoon dekking.
Het is wel aan te raden om even te overleggen met de autoverzekeraar.
Verzekeraar vergoedt de schade aan anderen
Wanneer je gaat rijden met dementie zonder goedkeuring van het CBR en je veroorzaakt een aanrijding, dan vergoedt de verzekeraar de schade aan de tegenpartij vaak gewoon.
Deze schade is namelijk gedekt op de WA autoverzekering en deze is niet voor niets verplicht in Nederland.
De verzekeraar kan er dus niet zomaar voor kiezen om de schade aan de slachtoffers niet te vergoeden.
Schade verhalen
Wél kan de verzekeraar proberen om de schade op jouw te verhalen (volgens Artikel 15 van de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen).
Wanneer je schade hebt aan je eigen auto en deze is gedekt op de WA beperkt casco– of WA volledig casco verzekering, dan kan de verzekeraar weigeren om de schade uit te keren.
Hiervoor moet deze verzekeraar zich wel kunnen beroepen op een uitsluiting in de polisvoorwaarden.
Zo’n uitsluiting zou ”roekeloos rijgedrag” kunnen zijn. De verzekeraar zouden rijden met dementie als ”roekeloos rijgedrag” kunnen zien.
