Waarom kan autorijden met epilepsie gevaarlijk zijn?
Epilepsie is een hersenaandoening die aanvallen kan veroorzaken. Je hebt bij zo’ aanval ”kortsluiting” in de hersenen.
Je kunt gaan schokken, vreemde bewegingen maken en een tijdelijke black-out krijgen. Je kunt bij een bij zwaardere epilepsieaanval het bewustzijn verliezen (en op de grond vallen).
Wanneer je een auto aan het bestuurder bent en er ontstaat een epilepsieaanval, dan kan dit enorm gevaarlijk zijn. Je kunt alle controle over het stuur verliezen, waardoor een epileptische aanval ernstige ongelukken kan veroorzaken.
Daarom is het volgens de wet verboden om een bepaalde periode na een epileptische aanval te rijden. Deze regels zijn opgenomen in de Regeling eisen Geschiktheid 2000.
Regeling eisen Geschiktheid 2000
De Regeling eisen Geschiktheid 2000 is een overzicht met eisen aan de gezondheid van iemand die auto wil rijden. Hoofdstuk 7.2 gaat over epileptische aanvallen.
De regeling maakt onderscheid tussen een eerste epileptische aanval en meer dan één epileptische aanvallen.
Daarbij gelden andere regels voor rijbewijzen binnen groep 1 (A, B, BE en T) en rijbewijzen binnen groep 2 (C, D en CE/DE). Voor rijbewijzen binnen groep 2 gelden strengere regels.
Je hebt de eerste epileptische aanval gehad
Je bent volgens deze regeling na de eerste epileptische aanval ongeschikt voor de rijbewijzen binnen groep 1 (A, B, BE en T) tot minimaal zes maanden na de aanval. Je mag dus ten minste zes maanden na de eerste aanval niet rijden.
Onder voorwaarden kun je voor drie maanden ongeschikt worden verklaard. Je leest deze voorwaarden in hoofdstuk 7.2.2. a ”eerste epileptische aanval” van de Regeling eisen Geschiktheid 2000.
Je kunt na een aanvalsvrije periode onder voorwaarden weer geschikt worden verklaard om te rijden.
Iemand met een eerste epileptische aanval is ongeschikt voor de rijbewijzen binnen groep 2 (C, D en CE/DE).
Wanneer iemand een bepaalde periode aanvalsvrij is gebleven en niet is behandeld met anti-epilepsie medicijnen dan zou die bij uitzondering toch in aanmerking kunnen komen voor rijbewijzen binnen groep 2.
Je leest alles over deze uitzondering in ”hoofdstuk 7.2.2. b eerste epileptische aanval aanval” van de Regeling eisen Geschiktheid 2000.
Je hebt meer dan één epileptische aanval gehad
Als je meer dan één epileptische aanval hebt gehad, dan ben je ongeschikt voor de rijbewijzen binnen groep 1 (A, B, BE en T) tot minimaal één jaar na de aanval. Je mag dus minimaal één jaar niet rijden vanaf de eerste epileptische aanval.
Onder voorwaarden kun je voor zes maanden ongeschikt worden verklaard. Je leest alles over deze voorwaarden in hoofdstuk 7.2.2. a van de Regeling eisen Geschiktheid 2000.
Je zou na een aanvalsvrije periode weer geschikt kunnen worden verklaard om te rijden.
Wanneer je meerdere epileptische aanvallen hebt gehad, dan ben je ongeschikt voor de rijbewijzen binnen groep 2 (C, D en CE/DE).
Wanneer iemand lang aanvalsvrij is gebleven en gedurende die periode niet is behandeld met anti-epileptica dan zou die bij uitzondering in aanmerking kunnen komen voor een rijbewijs binnen groep 2. Je leest hier alles over in hoofdstuk 7.2.2. b van de Regeling eisen Geschiktheid 2000.
Onderzoek van het CBR
Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) moet controleren of alle verkeersdeelnemers geschikt zijn om een auto te besturen.
Het rijbewijs halen met epilepsie
Je moet daarom voor het halen van een rijbewijs een Gezondheidsverklaring van het CBR invullen. Het is een document met vragen die inzicht geven in iemands gezondheidssituatie.
Op deze verklaring staat een vraag over epileptische aanvallen. Je moet deze met ”Ja” beantwoorden als het van toepassing is.
Daarnaast is er een vraag over medicijnen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden. Je moet deze waarschijnlijk met ”Ja” beantwoorden als je bepaalde anti-epileptica gebruikt.
Je bent volgens Artikel 114 van de Wegenverkeerswet 1994 verplicht om de vragen uit de Gezondheidsverklaring eerlijk te beantwoorden.
Je hebt het rijbewijs, maar krijgt epilepsie
Het is in Nederland niet verplicht om een gewijzigde gezondheidssituatie te melden bij het CBR. Je bent dus niet verplicht om een melding te maken als je je rijbewijs hebt en vervolgens een epileptische aanval krijgt.
Het wordt gezien als je eigen verantwoordelijkheid en een morele plicht!
Wanneer je je gewijzigde gezondheidssituatie laat onderzoeken door het CBR, neem je alle verantwoordelijkheid voor je eigen veiligheid én dat van andere weggebruikers.
Wanneer je een aanrijding veroorzaakt door een nieuwe epileptische aanval, dan kan er een strafrechtelijk onderzoek plaatsvinden!
Je meldt een gewijzigde gezondheidssituatie door een Gezondheidsverklaring te kopen en op te sturen. Je wordt vervolgens opgeroepen door het CBR voor een onderzoek.
Onderzoek CBR
Het CBR kan vervolgens onderzoeken of het mogelijk is om auto te rijden. Vaak wordt er rekening gehouden met het advies van een medisch specialist. Het CBR wil in veel gevallen een rapportage van een neuroloog.
Je moet mogelijk een rijvaardigheidsonderzoek doen, als de aanvallen een gevolg zijn van een hersenaandoening met functiebeperking.
Bij een rijtest kan de nadruk liggen op ”zien”, ”denken” en ”doen”. Bij iemand met epilepsie ligt de nadruk op ”doen”.
Uitkomst van het onderzoek
Vervolgens zal het CBR, vaak na ongeveer 4 maanden, een beslissing nemen.
Daarbij wordt aangegeven of je mag rijden, eventueel onder welke voorwaarden én voor hoe lang (rijbewijs met termijnbeperking).
Het CBR kan ook de beslissing nemen dat het niet meer verantwoord is om te rijden. Je mag dan geen rijbewijs halen of het huidige rijbewijs komt te vervallen.
Lees alles over de Gezondheidsverklaring en het onderzoek
Code 105 rijbewijs
Je krijgt na het succesvol doorlopen van het onderzoek ”Code 105” op het rijbewijs, als je verder geen andere aandoeningen hebt die de rijvaardigheid beïnvloeden.
Je mag met Code 105 op het rijbewijs zowel privé en beroepsmatig rijden, maar het is verboden om beroepsmatig personen vervoeren. Je mag met een Code 105 rijbewijs dus niet rijden als taxichauffeur of rijinstructeur.
Je leest in de Wet personenvervoer 2000 wat wordt gezien als ”beroepsmatig rijden” en als ”personenvervoer”.
Autorijden met anti-epileptica
Volgens Stichting Farmaceutische Kengetallen waren er in 2016 al zo’n 410.000 mensen die anti-epileptica gebruiken.
Slechts een deel van de gebruikers van anti-epileptica gebruikt deze voor actieve epilepsie. Deze medicijnen worden namelijk ook voorgeschreven aan mensen met neuropathische pijn en angststoornissen.
Deze medicijnen hebben bijwerkingen waardoor het moeilijker wordt om een auto te besturen. Denk bijvoorbeeld aan duizeligheid, misselijkheid en vermoeidheid.
Verboden om te rijden met medicijnen
Volgens de Artikel 8 van de Wegenverkeerswet is het verboden om te rijden met medicijnen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden.
De medicijnen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden hebben een gele of rode sticker op de verpakking staan. Daarnaast staat er een waarschuwing in de bijsluiter.
Anti-epileptica in 3 categorieën
Alle medicijnen die de rijvaardigheid beïnvloeden zijn ingedeeld in 3 categorieën. Je kunt daardoor zien in hoeverre de medicijnen effect hebben op de rijvaardigheid.
Hier staat een overzicht met alle anti-epileptica. Je klikt op het medicijn om te zien in welke mate deze de rijvaardigheid beïnvloed. Je leest vervolgens welk advies wordt gegeven over rijden met het medicijn.
Bekijk direct wat het advies is van veelgebruikte anti-epileptica:
Onderzoek van CBR
Bij het onderzoek van het CBR zal er niet alleen gekeken worden of het mogelijk is om met de aandoening (epilepsie) te rijden, maar ook of het mogelijk is om te rijden met de bijwerkingen van anti-epileptica.
Wijziging en afbouw van anti-epileptische medicatie
In de Regeling eisen Geschiktheid 2000 staat een hoofdstuk over het wijzigen en afbouwen van anti-epileptische medicatie.
Je kunt gedurende het afbouwen van de medicatie na een aanvalsvrije periode ongeschikt wordt verklaard (voor een bepaalde periode) voor de rijbewijzen binnen groep 1. Of je ongeschikt wordt verklaard is afhankelijk van de aanvalsvrije periode voor het afbouwen.
Wanneer je tijdens het afbouwen van de medicijnen een nieuwe aanval krijgt, kun je voor een aantal maanden ongeschikt worden verklaard, onder de voorwaarden dat de medicatie direct is aangepast.
Ga naar hoofdstuk 7.2.3. ”Wijziging of afbouw van anti-epileptische medicatie” uit de Regeling eisen Geschiktheid 2000.
Autoverzekering afsluiten met epilepsie
Je moet bij het afsluiten van een autoverzekering acceptatievragen invullen.
Daarbij wordt bijvoorbeeld gevraagd of je geestelijke en lichamelijke beperkingen hebt. De verzekeraar vraagt doorgaans ook of je medicijnen gebruikt die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden.
Mededelingsplicht
Je bent volgens de mededelingsplicht verplicht om deze vraag eerlijk te beantwoorden. Wanneer de verzekeraar ooit ontdekt dat je gelogen hebt bij deze vragen, dan kan de verzekeraar de autoverzekering beëdigen.
Je wordt mogelijk gezien als verzekeringsfraudeur en loopt het risico op een CIS-melding. Je kunt dus aan te raden om eerlijk zijn bij het afsluiten van de autoverzekering.
Je bent niet verplicht om alle informatie te delen, maar een verzekeraars is ook niet verplicht om iedereen te accepteren. Je kunt dus afgewezen worden door de verzekeraar.
Autoverzekering en epilepsie
Wanneer je van het CBR toestemming hebt om te rijden met epilepsie, dan nemen veel verzekeraars dit advies over. Het betekent dat de verzekeraar vaak gewoon dekking biedt.
Een verzekeraar is volgens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) verplicht om de schade uit te keren de tegenpartij, ook als deze ontstaat door een epileptische aanval.
Je bent namelijk verplicht om een auto WA te verzekeren en daardoor kan de verzekeraar dus niet zomaar besluiten om WA-schades niet te vergoeden. WA-schades zijn de schades die jij met jouw auto toebrengt aan anderen.
Schade verhalen
Wanneer je epilepsie hebt en geen toestemming hebt om te rijden, dan kan de verzekeraar proberen om de uitgekeerde schade op je te verhalen!
Bij schade aan je eigen auto die gedekt is op de WA beperkt casco– of de WA volledig casco (all risk), kan de verzekeraar weigeren om deze schade te vergoeden!
De verzekeraar moet dan wel kunnen bewijzen dat de schade is ontstaan door ”roekeloos rijgedrag”. Wanneer je zonder toestemming van het CBR gaat rijden, dan kan de verzekeraar dit zien als roekeloos rijgedrag.
Strafrechtelijke vervolging
Het kan volgens de Regeling eisen Geschiktheid 2000 verboden worden om voor een bepaalde periode te rijden na een epileptische aanval.
Wanneer je vervolgens toch gaat rijden en er ontstaat een (dodelijk) ongeluk door een epileptische aanval, dan kan er een strafrechtelijk onderzoek worden opgezet.
Het is volgens Artikel 5 van de Wegenverkeerswet namelijk verboden om gevaar te veroorzaken. Volgens Artikel 6 is het verboden om je zo te gedragen dat door jouw schuld iemand gewond of gedood kan worden.
Gebruik daarom het gezonde verstand en ga niet zomaar zonder toestemming rijden.
