Waarom kan autorijden met diabetes gevaarlijk zijn?
Voor veel mensen zorgt diabetes voor weinig problemen gedurende het rijden.
Sommige mensen hebben echter veel last van de aandoening, vooral wanneer er sprake is van hypoglykemie of hyperglykemie.
Hypoglykemie
Bij Hypoglykemie is er sprake van een te laag bloedsuikergehalte.
Het kan zorgen voor symptomen als transpiratie, trillingen, duizeligheid, hoofdpijn, hartkloppingen, vermoeidheid en een minder scherp zicht.
Hierdoor kan deze Hypoglykemie zorgen voor gevaar in het verkeer. Het is namelijk moeilijk om een auto te besturen met hevige trillingen, duizeligheid en een slechter zicht.
Hyperglykemie
Bij Hyperglykemie is er sprake van een te hoog bloedsuikergehalte.
Het komt vooral voor bij mensen die pas net de diagnose diabetes hebben. Hyperglykemie ontstaat vooral door een te lage dosis insuline, te veel eten, ziekte of stress.
Vaak is een te hoog bloedsuikergehalte niet direct gevaarlijk. Het kan wel klachten geven zoals vermoeidheid en slaperigheid, waardoor het wél gevaarlijk kan zijn om te rijden.
Een ernstig verhoogde bloedsuikergehalte kan gevaarlijk zijn. Iemand kan steeds zwakker worden en zelfs in coma raken!
Uiteraard is het extreem gevaarlijk als dit gedurende het rijden gebeurd.
Daarom staat er in de Regeling eisen Geschiktheid 2000 een speciaal hoofdstuk over Diabetes mellitus.
Regeling eisen Geschiktheid 2000
Aan welke lichamelijke en geestelijke eisen een bestuurder moet voldoen staat in de Regeling eisen Geschiktheid 2000 van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hoofdstuk 5.2 gaat over ”Diabetes Mellitus”.
Diabetes mellitus, behandeld met middelen die doorgaans geen hypoglykemieën kunnen veroorzaken
In hoofdstuk 5.2.2. van de Regeling eisen Geschiktheid staan de regels voor personen die behandeld worden voor diabetes met middelen die doorgaans geen hypoglykemie kunnen veroorzaken. Deze personen kunnen met een aantekening van een keurend arts geschikt worden verklaard voor een periode van maximaal vijf jaar. Wanneer er sprake is van een ernstige functiestoornis, kan iemand geschikt worden verklaard voor een periode van drie jaar. Wel moet er dan eerst een positieve rijtest worden afgelegd. Volgens de Regeling is er ten minste iedere 10 jaar een rapportage van een oogarts nodig.
Diabetes mellitus, behandeld met middelen die hypoglykemieën kunnen veroorzaken
Hoofdstuk 5.2.3. van de Regeling eisen Geschiktheid gaat over personen met diabetes:
- Die behandeld worden met middelen die die hypoglykemieën kunnen veroorzaken
- Die de hypoglykemieën goed voelen aankomen
- Die in staat zijn om hier adequaat mee om kunnen gaan
- Geregeld worden gecontroleerd door een diabetesdeskundige
Deze personen kunnen met een aantekening van een keurend arts kunnen ze geschikt worden verklaard voor een periode van maximaal vijf jaar. Bij een ernstige stoornis kunnen deze personen geschikt worden verklaard voor een periode van drie jaar. Voorwaarden is wel dat er eerst een positieve rijtest wordt afgelegd. Volgens de Regelijng is er ten minste iedere 10 jaar een rapportage van een oogarts nodig.
Ernstige hypoglykemieën
Volgens de Regeling eisen Geschiktheid zijn personen met herhaaldelijke ernstige hypoglykemieën ongeschikt om te rijden. Ze kunnen op basis van een specialistisch rapport van een internist weer geschikt worden verklaard. Wanneer er sprake is van herhaaldelijke ernstige hypoglykemieën tijdens de wakkere uren, dan geldt er een periode van ongeschiktheid van drie maanden na de laatste ernstige hypoglykemie.
Rijbewijzen binnen groep 2
Personen met diabetes die behandeld worden met middelen die hypoglykemieën kunnen veroorzaken, kunnen geschikt worden verklaard voor rijbewijzen binnen groep 2 (C, D, CE/DE) onder de volgende voorwaarden:
- Je hebt in het afgelopen jaar geen ernstige hypoglykemie gehad
- Je bent goed op de hoogte van de risico’s van een hypoglykemie
- Je voelt de hypoglykemieën goed aankomen en kunt hier adequaat mee omgaan
- Je doet minimaal twee keer per dag (en relevante momenten voor het besturen van een voertuig) een zelfcontrole met behulp van een bloedglucosetest
- Je hebt geen ernstige diabetische complicaties
Je kunt dan een maximale geschiktheidstermijn van drie jaar krijgen. Daarbij is een rapport van een internist vereist en moet er minimaal iedere vijf jaar een rapport van een oogarts worden opgesteld.
Hypertensie
Verder staat er in de Regeling eisen Geschiktheid nog een hoofdstuk over ”Hypertensie” (hoofdstuk 5.3.). Personen die een diastolische/systolische bloeddruk – zoals aangegeven in de regeling – kunnen geschikt worden verklaard voor een periode van vijf jaar voor de rijbewijzen binnen groep 1 (A, B, BE en T) en drie jaar voor de rijbewijzen binnen groep 2 (C, D, CE/DE). Personen met een maligne hypertensie (een ernstig verhoogde bloeddruk) zijn ongeschikt om te rijden, totdat de bloeddruk weer onder controle is.
Onderzoek van het CBR
Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) is moet controleren welke bestuurders geschikt (en ongeschikt) zijn om te rijden.
Om inzicht te krijgen in iemands medische beperkingen wordt de Gezondheidsverklaring gebruikt.
Rijbewijs halen met diabetes
Je moet deze Gezondheidsverklaring invullen voor het behalen van het rijbewijs. Via de Gezondheidsverklaring wordt de vraag gesteld:
”Heeft u diabetes mellitus?”.
Je moet deze vraag waarschijnlijk met ”Ja” beantwoorden.
Je bent volgens Artikel 114 van de Wegenverkeerswet 1994 verplicht om deze vraag naar waarheid te beantwoorden.
Je hebt het rijbewijs, maar krijgt dan diabetes
Als je je rijbewijs hebt en je krijgt diabetes, dan is het niet verplicht om dit door te geven.
Het is volgens de wet namelijk niet verplicht om een ”gewijzigde gezondheidssituatie” door te geven aan het CBR.
Het wordt wel gezien als een morele plicht. Je neemt verantwoordelijkheid voor de eigen veiligheid én dat van anderen, door te laten onderzoeken of het mogelijk is om te rijden.
Je kunt adviezen vragen aan een arts en bijvoorbeeld een training volgen om hypo’s te leren herkennen.
Het kan verstandig zijn om een gewijzigde gezondheidssituatie door te geven aan het CBR. Je doet dit door een Gezondheidsverklaring in te vullen en op te sturen. Je wordt vervolgens, indien nodig, opgeroepen voor een onderzoek.
Onderzoek van het CBR
Je verzend de Gezondheidsverklaring op, samen met een rapportage van een keurend arts, naar het CBR. Wanneer het CBR op basis van deze gegevens een oordeel kan vormen, besluit deze of het mogelijk is om te rijden met diabetes.
Wanneer het CBR aanvullende informatie nodig heeft, wordt je mogelijk doorverwezen naar een arts via het CBR. Je moet bijvoorbeeld een oogarts of andere specialist bezoeken.
Uitkomst van het onderzoek
Vervolgens neemt het CBR een beslissing: is het mogelijk om te rijden met diabetes?
Wanneer de Diabetes geen gevaren opleveren voor de rijvaardigheid, krijg je je rijbewijs voor minimaal 1 jaar en maximaal 5 jaar (termijnbeperking).
Het kan ook dat het CBR vindt dat het te gevaarlijk is om te rijden, bijvoorbeeld omdat het risico op hypo’s te groot is. Je mag dan geen rijbewijs halen of verlengen.
Lees alles over de Gezondheidsverklaring en het onderzoek
Autoverzekering afsluiten met Diabetes
Je bent verplicht om een auto te verzekeren die op naam staat. Verzekeraars zijn echter niet verplicht om iedereen te accepteren, maar vaak wordt het advies van het CBR overgenomen. Wanneer het CBR aangeeft dat het mogelijk is om te rijden, bieden verzekeraars vaak gewoon een autoverzekering aan.
Je moet bij het afsluiten van een autoverzekering meerdere acceptatievragen beantwoorden. Je moet hier waarschijnlijk aangeven dat er medische beperkingen zijn die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden. Je bent volgens de Mededelingsplicht verplicht om deze vragen eerlijk te beantwoorden.
Dekking van de autoverzekering en Diabetes
Wanneer er schade ontstaat, bijvoorbeeld door een hypo, dan moet de verzekeraar de schade die je met je auto toebrengt aan andere volgens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) doorgaans gewoon vergoeden.
De verzekeraar kan niet zomaar weigeren om schades die gedekt zijn op de WA autoverzekering niet te vergoeden.
Schade verhalen
Wanneer het volgens het CBR te gevaarlijk is om te rijden en je gaat toch rijden én veroorzaakt een aanrijding, dan kan de verzekeraar proberen om de uitgekeerde schade op jou te verhalen!
Wanneer er schade aan je eigen auto ontstaat en deze is gedekt op de WA beperkt casco– of WA volledig casco verzekering, dan kan de verzekeraar weigeren om de schade te vergoeden!
De verzekeraar moet dan vaak wel aantonen dat de schade is ontstaan door de aandoening (bijvoorbeeld een hypo). De verzekeraar zou zich dan kunnen beroepen op ”roekeloos rijgedrag”, iets wat uitgesloten is volgens de polisvoorwaarden.
Strafrechtelijke vervolging
Wanneer er een groot risico bestaat op hypo’s en het CBR heeft verboden om te rijden én je gaat toch rijden, dan kan dit vergaande gevolgen hebben. Wanneer je vervolgens een (ernstige) aanrijding veroorzaakt, dan kan er een strafrechtelijk onderzoek worden opgezet.
Je hebt namelijk een bewust risico genomen door, tegen het advies in, toch te gaan rijden. Volgens Artikel 5 van de Wegenverkeerswet is het verboden om gevaar te veroorzaken in het verkeer. Volgens Artikel 6 is het verboden om je zo te gedragen dat anderen gewond of gedood kunnen worden.
Gebruik daarom het gezonde verstand en laat het goed uitzoeken door artsen en het CBR.
